De magie van drie verschillende portretstijlen

Introductie

In de jaren dat ik portretfoto’s maak heb ik iets heel belangrijks ontdekt. Ik maak normaal gesproken vrij serene, ingetogen en vooral serieuze portretten. En dat is en blijft nog steeds de portretstijl die mij het beste ligt. En past ook het beste bij mijn persoonlijkheid.
Uiteindelijk is dat wel het beste, om je stijl van portretfotografie te laten matchen met je karakter. Dan komt het écht uit jezelf!

Maar soms is het beter en mooier om juist precies het tegenovergestelde te doen van wat je normaal doet. Oftewel, buiten je comfortzone gaan! In de rest van de blog leg ik je uit welke de drie belangrijkste portretstijlen er zijn, en dan kun je zelf kijken hoe ver je uit je comfortzone wil gaan ;)

1. Geposeerde portretfoto’s

Met deze eerste portretstijl bedoel ik portretfotografie zoals iedereen die waarschijnlijk wel kent. Geposeerd, klassiek en eenvoudig, zonder al te veel ‘poespas’. Het model poseert voor je, en weet vanzelfsprekend dat jij hem of haar aan het fotograferen bent. Regie en aanwijzingen zijn hierbij heel belangrijk. Door jouw sturing creëer je echt het portret.

Onderstaande twee portretten zijn gemaakt voor mijn persoonlijke fotoproject Peranakan, over de Chinees-Indonesische gemeenschap in Nederland. Je ziet hier links Patricia en rechts Lin An.

2. Spontaan

Spontane portretfoto’s bestaan eigenlijk niet. Portretfoto’s worden in de klassieke zin van het woord altijd gemaakt in een geposeerde context. Dat betekent dat alleen al jouw aanwezigheid als fotograaf invloed heeft op je model, de geportretteerde. Hoe puur en authentiek is de foto dan nog? Dit is eigenlijk een debat zonder eind, want het is natuurlijk afhankelijk van hoe jij portret definieert.

Wanneer is een foto van een persoon dan wel 100% spontaan? Ik denk wanneer die persoon niet doorheeft dat jij een foto van hem of haar maakt. Dit kan dan bijna alleen van een grote afstand, met bijvoorbeeld een telelens bij een evenement. Of dichterbij, maar dan ga jij op in de mensenmassa…bijvoorbeeld bij straatfotografie. Maar hoe dichterbij je komt, hoe groter de kans dat jouw onderwerp jou in de smiezen heeft ;)

Een uitzondering zou kunnen zijn dat jij bijvoorbeeld voor een documentair project zo bent geïntegreerd in een groep dat ze jouw aanwezigheid niet meer bewust registeren. En daardoor kun je dus wel fysiek letterlijk dichterbij komen.

3. Spontaan Geposeerd

De spontaan geposeerde portretstijl is eigenlijk het beste van twee werelden. In een geposeerde setting zorg je ervoor dat de spontaniteit als het ware kan ‘ontstaan. Je maakt letterlijk een mix van regie en spontaniteit. Je model weet immers dat je een portret van hem/haar aan het maken bent. Maar in plaats van heel strak en precies aanwijzingen te geven, laat je dat juist een beetje los.

Het simpelste is eigenlijk om letterlijk in gesprek te blijven met je model, terwijl jij foto’s maakt. Het is dan de kunst om de juiste momenten te kiezen, en je zult waarschijnlijk ook meer foto’s maken. Er zitten namelijk ook meer mislukte foto’s tussen…dat hoort wel een beetje bij deze werkwijze. En nog steeds kun je sturen richting een bepaalde blik. Als je een lach wil, maak dan een grapje. Wil je een nadenkende blik…stel dan een vraag waar ze over moeten nadenken. Het klinkt eigenlijk heel simpel, en dat is het ook haha! Maar oefening baart kunst, en hoe vaker je dit doet, hoe makkelijker en beter zal gaan.

Hier nog drie portretten van Lin An, wederom voor mijn Peranakan project. Links een geposeerde, en de twee rechter portretten zijn spontaan geposeerd - omdat ik flauwe grapjes maakte ;)

Conclusie

Zoals je hebt kunnen lezen, kun je mensen op drie verschillende manieren fotograferen. Ik noem het portretstijlen. Eerlijk is eerlijk, de spontane portretstijl is een beetje een grijs gebied, omdat het geen ‘klassieke’ portretten zijn. Probeer gewoon heel veel verschillende dingen uit! Het is behalve goed, ook gewoon leuk om nieuwe dingen te doen. Je zult misschien zelfs aangenaam verrast zijn over de resultaten die dit kan opleveren. Now go out there and (photo)shoot! ;)