Afgelopen maandag volgde ik een workshop van Jan Banning, georganiseerd door Fotografencafe Kasteel Woerden: “Workshop Jan Banning – Van idee tot uitvoering“. Ik was vooral geinteresseerd in deze workshop omdat ik op het punt sta te beginnen met een nieuw, eigen project: portretten van de Chinees Indische cultuur in Nederland. Een unieke groep, waar relatief nog weinig over gedocumenteerd of geschreven is, in vergelijking met de veel bekendere Indische cultuur.
In deze workshop vertelde Jan aan de hand van enkele van zijn eigen projecten – en dan met name Traces of War, over overlevenden die onder dwang aan de Burma en Sumatra spoorweg hebben gewerkt, waaronder Jan’s eigen vader: Frans Banning. Wat voor keuzes hij maakte, visueel gezien, maar die wel gebaseerd waren op inhoudelijke argumenten. Op deze manier wordt de inhoud ondersteund door de vorm van het project, en niet andersom. Met vorm worden visuele aspecten bedoeld, zoals wat voor soort licht, wat voor soort achtergrond en de kleding (of juist ontbreken daarvan) van de modellen. In de video hieronder vertel ik over enkele concrete keuzes die Jan maakte voor zijn project Traces of War. En ja, ik moet nog even uitvogelen hoe ik een juiste belichting krijg in de video, zodat mijn witte shirt niet uitgebeten is. 😀
Een van de dingen die ik erg interessant vond, was dat Jan het meerdere malen had over “je moet bereid zijn niet te pleasen”. In het geval van Sporen van Oorlog / Traces of War, ging Jan in gesprek met zijn modellen, waaronder zijn vader. Daarbij stuurde hij het gesprek naar gebeurtenissen tijdens de oorlog, waardoor het model in een bepaalde gemoedstoestand komt. En die staat van zijn, wil je vastleggen! Dus probeer te voorkomen, dat je model dan weer ontspant, hoe gemeen dat ook moge lijken. Na afloop is het uiteraard wel weer jouw verantwoordelijk als fotograaf om je model weer in het ‘hier en nu’ te krijgen, vooral als het gaat om zware en heftige emoties. In de documentaire Touch of Cruelty kun je heel goed zien hoe Jan omgaat met zijn modellen, en zijn manier van werken. Een andere mooie opmerking vond ik “het hoeft niet leuk te zijn, maar ze (je modellen) moeten je wel vertrouwen”.
Het tweede deel van de workshop bestond uit het presenteren van je eigen project of idee, waar Jan feedback op kon geven. Ik legde Jan en de rest van de workshop deelnemers uit wat ik van plan was, maar dat ik nog geen specifiek thema heb als rode draad. Samenvattend kwam de feedback van Jan er op neer om veel onderzoek te doen, boeken te lezen, te praten met mensen en te vragen: “Wat is dat eigenlijk, de Chinees-Indische cultuur?”. Daarnaast kun je niet alles in je hoofd uitzoeken, gewoon een begin maken met fotograferen kan ook al heel veel helpen. Het is belangrijk voor mezelf om een uitgangspunt te ‘bedenken’ en te kiezen, omdat daar dan een visuele strategie uit voortvloeit.
Al met al was dit een interessante en inspirerende kijk in de werk -en denkwijze van Jan Banning, en kan ik je zeker aanraden om zijn werk en projecten te bekijken: www.janbanning.com